Trò chơi giúp trẻ học tiếng Anh tại nhà

Lợi ích của việc học qua trò chơi

• Tạo hứng thú cho trẻ: Trò chơi biến việc học thành hoạt động vui nhộn, giúp trẻ hào hứng tham gia thay vì cảm thấy bị ép buộc. Khi trẻ thích thú, khả năng ghi nhớ từ vựng và cấu trúc cũng tăng lên.

• Phản xạ ngôn ngữ tự nhiên: Thông qua các tình huống chơi, trẻ có cơ hội nghe và đáp lại tiếng Anh một cách nhanh nhẹn. Ví dụ, khi chơi trò "Simon says", trẻ phải phản xạ ngay với mệnh lệnh bằng tiếng Anh.

• Xây dựng sự tự tin: Hoàn thành trò chơi hay chiến thắng trong một vòng chơi sẽ khiến trẻ cảm thấy tự tin hơn với khả năng tiếng Anh của mình. Lời khen ngợi và động viên trong lúc chơi góp phần củng cố tinh thần học tập tích cực cho con.

Trò chơi tiếng Anh không cần thiết bị điện tử

Những trò chơi dưới đây không đòi hỏi màn hình hay thiết bị công nghệ, bố mẹ chỉ cần tận dụng không gian gia đình và vài đạo cụ đơn giản. Chúng giúp trẻ luyện kỹ năng nghe, nói và vốn từ vựng một cách tự nhiên.

1. Simon says (Trò chơi làm theo chỉ dẫn)

Bố mẹ có thể chơi trò "Simon says" để giúp con luyện phản xạ nghe và vận động theo mệnh lệnh tiếng Anh.

Đây là trò chơi cổ điển mà bố mẹ có thể dẫn dắt bằng tiếng Anh. Cách chơi rất đơn giản: một người làm “Simon” sẽ nói câu lệnh bắt đầu bằng “Simon says…” (Simon bảo con hãy…). Ví dụ: “Simon says: touch your nose” (Simon bảo chạm vào mũi) – lúc này tất cả phải chạm vào mũi. Nếu Simon không nói “Simon says” ở đầu câu lệnh (ví dụ chỉ nói “Clap your hands”), người chơi không được thực hiện. Trẻ sẽ phải lắng nghe kỹ hướng dẫn bằng tiếng Anh và phản ứng thật nhanh. Trò này giúp các bé học các từ vựng chỉ bộ phận cơ thể và động từ hành động (như run, jump, clap...) một cách sinh động. Bố mẹ nên thay phiên làm Simon với con để tăng tương tác và tiếng cười cho cả nhà.

2. I spy (Trò chơi đoán đồ vật)

“I spy with my little eye… something beginning with A.” – Đây là câu mở đầu của trò chơi “I spy” nổi tiếng. Bố mẹ sẽ nhìn quanh phòng và chọn một vật nào đó, sau đó nói một gợi ý: “I spy something beginning with B” (Mình thấy một vật bắt đầu bằng chữ B). Trẻ sẽ phải nhìn khắp nơi và đoán xem đó là vật gì: “Book? Bed? Ball?”… Bố mẹ có thể bổ sung gợi ý nếu con gặp khó (“It’s something in the kitchen – Nó ở trong bếp”). Trò chơi này giúp bé ôn bảng chữ cái và từ vựng về đồ vật quanh nhà. Nó cũng luyện cho trẻ kỹ năng suy luận bằng tiếng Anh khi con phải liên kết chữ cái với tên đồ vật. Bạn có thể chơi mọi lúc – khi ở nhà, trên ô tô hoặc đi dạo công viên đều được.

3. Scavenger hunt (Trò chơi săn tìm kho báu)

Đây là một biến thể thú vị của trò “I spy” nhưng yêu cầu trẻ di chuyển và tìm kiếm nhiều hơn. Bố mẹ chuẩn bị một danh sách các món đồ hoặc đặc điểm để trẻ đi tìm: ví dụ “Find something blue” (tìm một món màu xanh), “Find something that starts with M” (tìm vật gì bắt đầu bằng chữ M), “Find an object that you can wear” (tìm một thứ con có thể mặc lên người)… Mỗi lần tìm được, trẻ sẽ gọi tên món đồ đó bằng tiếng Anh. Trò chơi này khiến bé vận động quanh nhà, đồng thời củng cố vốn từ về màu sắc, chữ cái, đồ dùng. Bố mẹ có thể cùng tham gia thi đua với con xem ai tìm nhanh hơn, hoặc giấu sẵn phần thưởng nhỏ bên cạnh các “kho báu” để khích lệ tinh thần của bé.

4. Charades (Trò chơi đóng kịch đoán từ)

Trong trò “Charades”, cả gia đình sẽ lần lượt diễn tả một từ hoặc cụm từ bằng hành động cơ thể, còn những người khác thì đoán bằng tiếng Anh. Bố mẹ có thể viết sẵn các từ đơn giản lên giấy (ví dụ: cat, eating, swimming, happy…) hoặc dùng bộ flashcard hình ảnh để làm “đề bài”. Khi đến lượt, bé sẽ nhìn từ (hoặc tranh) rồi diễn tả không dùng lời, ví dụ giả vờ làm động tác mèo kêu “meow meow” để gợi ý từ “cat”. Người xem đoán: “Are you a cat? You’re a cat!” – nếu đúng thì người diễn thắng. Trò này khiến trẻ cười thỏa thích, đồng thời giúp con ghi nhớ từ vựng qua việc liên hệ với động tác. Bố mẹ nhớ cổ vũ dù con diễn chưa giống, quan trọng là bé dám thể hiện và nói tiếng Anh.

5. Pictionary (Trò chơi vẽ đoán từ)

Tương tự Charades nhưng thay vì diễn, người chơi sẽ vẽ hình để mọi người đoán từ. Bố mẹ chuẩn bị giấy bút hoặc bảng trắng nhỏ. Mỗi lượt, một người bí mật nhận từ khóa (bằng tiếng Anh) rồi cố gắng vẽ sao cho người khác đoán ra. Trẻ nhỏ có thể vẽ đơn giản, không cần đẹp – ví dụ vẽ mặt trời để gợi ý từ “sun”, vẽ con cá cho từ “fish”. Khi đoán, khuyến khích con nói bằng tiếng Anh: “Is it a fish? It’s a sun!”… Trò chơi này luyện cho bé trí tưởng tượng và kết nối hình ảnh với từ vựng. Bố mẹ có thể hỗ trợ nếu con chưa biết từ nào đó bằng cách gợi ý phát âm hoặc vẽ bổ sung. Mỗi lần đoán đúng nên thưởng bé một tràng pháo tay hoặc sticker để tăng phần hào hứng.

6. Đố nhanh (Trò chơi hỏi đáp từ vựng)

Bố mẹ có thể tranh thủ vài phút rảnh rỗi để chơi trò đố nhanh cùng con. Ví dụ, đặt câu hỏi: “How many animals can you name in English?” (Con kể tên được bao nhiêu con vật bằng tiếng Anh nào?) rồi để bé liệt kê: dog, cat, elephant… Hoặc chơi trò tìm từ trái nghĩa: bố mẹ nói một tính từ “big” và con phải đáp lại “small”; nói “hot” – con đáp “cold”. Những câu đố nhanh như vậy giúp trẻ phản xạ từ vựng rất tốt. Bạn có thể biến tấu thành trò chuyền bóng: cả nhà ngồi vòng tròn, mỗi lần ném bóng cho ai thì đưa ra một câu đố (tên màu sắc, số đếm, ngày trong tuần…) – người nhận bóng phải trả lời thật nhanh rồi tiếp tục chuyền. Trò này đơn giản nhưng tạo không khí sôi nổi, giúp con nhớ từ vựng đã học một cách tự nhiên.

7. “Shopping” (Trò chơi đóng vai mua sắm)

Trẻ nhỏ rất thích được đóng vai người lớn. Bố mẹ có thể cùng con giả lập một cửa hàng nhỏ ngay tại nhà để thực hành tiếng Anh. Ví dụ, bày vài món đồ chơi hoặc đồ ăn giả (hoa quả nhựa, hộp sữa rỗng…) trên bàn làm “cửa hàng”. Một người làm người bán, một người làm khách mua. Khách sẽ dùng tiếng Anh để hỏi mua: “Excuse me, how much is this? – Cái này bao nhiêu tiền?”, “I want two apples, please – Làm ơn cho tôi 2 quả táo.”. Người bán trả lời và tính tiền cũng bằng tiếng Anh đơn giản. Qua trò này, bé sẽ học được các mẫu câu giao tiếp cơ bản khi mua sắm, luyện cách phát âm số đếm, tên thực phẩm và phép lịch sự (như please, thank you). Bố mẹ có thể đổi vai sau mỗi lượt chơi để con thử nói nhiều kiểu câu khác nhau.

8. Bingo (Trò chơi lô tô từ vựng)

Bingo là trò chơi cực kỳ vui nhộn để ôn luyện từ hoặc chữ cái. Bố mẹ có thể tự làm bảng Bingo cho con bằng cách kẻ bảng 3x3 ô (hoặc 4x4 ô), điền vào đó các từ vựng hoặc chữ cái mà bé đã học. Ví dụ chủ đề con vật: điền các từ cat, dog, pig, duck, cow, lion, fish, bird, ant mỗi ô một từ (hoặc in hình ảnh tương ứng). Sau đó, chuẩn bị các thẻ bốc thăm trùng với nội dung trên bảng. Khi chơi, bố mẹ rút thăm và đọc to (hoặc miêu tả) từ đó lên: “It’s a farm animal that gives us milk” – bé sẽ đoán là “cow” và tìm từ cow trên bảng của mình để đánh dấu. Ai có 3 ô liên tiếp được đánh dấu (ngang, dọc hoặc chéo) thì hô “Bingo!” và thắng cuộc. Trẻ sẽ rất hào hứng vừa chơi vừa chờ đợi ô của mình được gọi tên. Trò này giúp bé nhớ mặt chữ và nghĩa từ vựng nhanh chóng thông qua việc lặp lại nhiều lần.

9. Memory Cards (Trò chơi lật thẻ tìm cặp)

Bố mẹ hãy tận dụng những tấm thẻ chữ cái hoặc thẻ từ có hình ảnh minh họa để chơi trò lật thẻ. Cách chơi: chuẩn bị một bộ thẻ gồm các cặp hình ảnh và từ tiếng Anh tương ứng (ví dụ hình con mèo và từ “cat”, hình quả táo và từ “apple”...). Trải tất cả thẻ úp xuống bàn. Mỗi lượt, bé được lật 2 thẻ bất kỳ. Nếu hình và chữ khớp đôi (đúng cặp từ với hình của nó), bé sẽ giữ cặp đó và tiếp tục lật cặp khác. Nếu không khớp, úp thẻ xuống lại và chuyển lượt người khác (hoặc bé thử tiếp nếu chơi một mình). Trẻ sẽ phải nhớ vị trí các thẻ đã mở để tìm được cặp đúng. Trò chơi này vừa rèn trí nhớ, vừa giúp bé học từ vựng mới (mỗi lần lật lên, bố mẹ nhớ đọc to từ đó và giải thích nghĩa nếu con chưa biết). Hãy bắt đầu với khoảng 6 cặp (12 thẻ) để con không nản, sau đó tăng dần độ khó với nhiều thẻ hơn khi bé đã quen.

Trò chơi tiếng Anh sử dụng ứng dụng công nghệ

Bên cạnh các trò chơi truyền thống, bố mẹ cũng có thể tận dụng một cách hợp lý các ứng dụng học tiếng Anh cho trẻ em. Nhiều ứng dụng được thiết kế như trò chơi, giao diện bắt mắt và có phần thưởng ảo kích thích trẻ học. Dưới đây là một số ứng dụng và cách chơi phù hợp:

• Duolingo ABC / Duolingo Kids: Phiên bản dành cho trẻ em của ứng dụng Duolingo nổi tiếng. Ứng dụng này dạy trẻ học chữ cái, từ vựng cơ bản qua các mini-game như chọn đáp án đúng, nghe và chọn hình ảnh tương ứng. Mỗi ngày con hoàn thành bài học, bố mẹ có thể cùng con ôm nhau ăn mừng hoặc dán một sticker lên bảng thành tích. Hãy coi mỗi bài học nhỏ như một “level” trong game để con có động lực “chinh phục” mỗi ngày.

• ABCmouse: Ứng dụng trả phí với chương trình học toàn diện cho trẻ 2-8 tuổi, bao gồm trò chơi về chữ cái, số đếm, âm nhạc, nghệ thuật... Đặc biệt phần tiếng Anh có nhiều trò luyện từ vựng: ví dụ trò ghép chữ cái thành từ hay trò tìm đồ vật theo từ được nghe. Bố mẹ nên ngồi cạnh hướng dẫn bé trong những lần đầu, sau đó để con tự chơi và kể lại cho bố mẹ nghe con đã học được từ mới nào.

• Starfall ABC: Ứng dụng/website này phù hợp cho trẻ mới bắt đầu học tiếng Anh, đặc biệt là giai đoạn mầm non đến lớp 1. Starfall có các trò chơi về âm vị (phonics), giúp trẻ làm quen với phát âm chữ cái và ghép vần. Giao diện hoạt hình, âm thanh vui nhộn sẽ khiến bé tưởng như đang chơi điện tử. Bố mẹ có thể cùng con chơi game “đánh vần”: ứng dụng sẽ phát âm một từ đơn giản và cho sẵn các chữ cái, nhiệm vụ của bé là xếp đúng thứ tự các chữ để tạo thành từ đó.

• Lingokids: Đây cũng là ứng dụng phổ biến với nhiều chủ đề học cho trẻ nhỏ. Lingokids thiết kế dưới dạng “vũ trụ học tập”, bé sẽ chơi game để kiếm điểm và mở khóa bài học tiếp theo. Các trò chơi từ vựng, số đếm, hình dạng, màu sắc đều có nhân vật hoạt hình dẫn dắt, kích thích trí tò mò của trẻ. Bố mẹ nên đặt quy ước thời gian chơi (ví dụ 15-20 phút mỗi ngày) và cùng con trao đổi về nội dung vừa học sau khi chơi xong, để đảm bảo con không chỉ nhấp màn hình mà còn hiểu bài.

• Website British Council – LearnEnglish Kids: Ngoài ứng dụng di động, bố mẹ có thể cho con chơi các trò chơi trên máy tính tại trang web LearnEnglish Kids của Hội đồng Anh. Ở đó có rất nhiều game miễn phí giúp trẻ luyện từ vựng và ngữ pháp tiếng Anh như Hangman (đoán chữ), Word Matching (nối từ với hình), Grammar Games... Các game này thường ngắn, mỗi lần chơi chỉ 5-10 phút nên rất phù hợp để bé giải trí và học thêm sau giờ học chính khóa.
  
  

Lưu ý: Khi cho trẻ sử dụng thiết bị điện tử, bố mẹ cần giám sát thời gian và chọn nội dung phù hợp lứa tuổi. Hãy ưu tiên những ứng dụng có tính tương tác cao và nội dung giáo dục rõ ràng. Sau mỗi buổi chơi, nên hỏi con vài câu bằng tiếng Anh về những gì con vừa học được trong game để củng cố kiến thức và cũng là cách kết nối với con thông qua ngôn ngữ mới.

Mẹo giúp buổi chơi đạt hiệu quả cao

• Tham gia cùng con: Dù là trò chơi vận động hay trên ứng dụng, sự có mặt của bố mẹ sẽ làm tăng niềm vui và độ gắn kết. Hãy cùng cười, cùng nói tiếng Anh sai vui với con, bé sẽ thấy tiếng Anh thật gần gũi.

• Điều chỉnh độ khó: Chọn trò chơi phù hợp với trình độ của trẻ. Nếu con mới học ít từ, hãy bắt đầu với trò đơn giản như đoán màu sắc, hình dạng. Tránh trò quá khó dễ làm bé nản; cũng tránh quá dễ khiến bé nhanh chán.

• Khen ngợi trong lúc chơi: Đừng quên khen con bằng tiếng Anh và tiếng Việt mỗi khi con cố gắng. Những câu như “Good job!”, “Giỏi lắm!” sẽ giúp bé tự tin và có động lực học hơn (xem thêm phần Khen ngợi và động viên trẻ ở bài viết cuối).

• Đặt sự an toàn lên trên hết: Với trò chơi vận động, hãy chắc chắn không gian chơi an toàn, không có vật nguy hiểm. Với trò chơi trên mạng, bố mẹ nên chặn quảng cáo và nội dung không phù hợp, đồng thời giải thích cho con về việc không bấm linh tinh vào link lạ.

• Giới hạn thời gian chơi: Mỗi trò chỉ nên kéo dài 15-30 phút tùy độ tập trung của trẻ. Kết thúc khi con vẫn đang hứng thú sẽ tốt hơn là để con chơi đến mệt. Như vậy lần sau bé sẽ mong chờ được chơi tiếp.

Kết luận: Học tiếng Anh qua trò chơi tại nhà là phương pháp tuyệt vời để trẻ dưới 9 tuổi vừa học vừa chơi. Bố mẹ hãy linh hoạt biến những giờ phút bên con thành “lớp học mini” đầy ắp tiếng cười, giúp con tiếp thu tiếng Anh một cách tự nhiên nhất. Quan trọng hơn cả, khi thấy con vui vẻ và tiến bộ qua từng trò chơi, bố mẹ cũng sẽ thêm yêu thích hành trình đồng hành học ngôn ngữ cùng con.

• Học tiếng Anh qua bài hát thiếu nhi

• Tạo môi trường tiếng Anh trong gia đình cho trẻ

• Khen ngợi và động viên trẻ khi học tiếng Anh

• Chọn sách song ngữ phù hợp giúp trẻ học tiếng Anh